بلاگ بانه سرویس مرجع نقد و بررسی لوازم خانگی
HDMI 2.1 چیست؟
بی‌شک برای یک بار هم که شده نام HDMI به گوشتان خورده است. HDMI مخفف High Definition Multimedia Interface می‌باشد و از یک کابل فیزیکی جهت انتقال صدا و تصویر بدون افت کیفیت استفاده می‌کند. تمامی تلویزیون‌ها از برندهای مختلف و دستگاه‌های دیگر همچون لپ تاپ و کنسول‌های بازی دارای حداقل یک ورودی برای کابل HDMI هستند. بیشترین استفاده از HDMI برای انتقال صدا و تصویر از سایر دستگاه‌های خارجی همچون DVD player به صفحه نمایش تلویزیون صورت می‌پذیرد. در این مطلب در مورد این که HDMI 2.1 چیست؟ و چه کاربردهایی دارد برایتان توضیح خواهیم داد.
انواع کابل HDMI
HDMI صدا و تصویر را با کیفیت HD منتقل می‌کند. امروزه استفاده از کابل HDMI برای منتقل کردن محتوای انواع دستگاه‌ها به صفحه نمایش تلویزیون بسیار رواج یافته است. در ادامه انواع مختلف از کابل فوق العاده کاربردی HDMI را توضیح خواهیم داد.
نوع A : نسخه ی استاندارد HDMI با اندازه 14 میلی متر است و با نام “Type A” شناخته می‌شود. این کابل از دو طریق “plug” و “male” قابلیت اتصال را دارد. به زبان ساده‌تر کابل نوع A از هر دو طرف قابلیت اتصال را دارد و دو طرف آن مشابه یکدیگر هستند. HDMI Type A رایج ترین نوع HDMI است و در اکثر دستگاه‌ها همچون تلویزیون انواع سیستم، لپ تاپ و انواع کنسول‌های بازی از این نوع از HDMI پشتیبانی می‌شود.
نوع C و D : کابل HDMI علاوه بر نوع A در نوع‌های HDMI Mini (Type C) و HDMI Micro (Type D) نیز در دسترس است. این نوع‌های HDMI زیاد رایج نیستند و اغلب برای دستگاه‌هایی همچون برخی تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.
با پیشرفت تکنولوژی دیگر کابل HDMI با نرخ انتقال کم و کیفیت HD جوابگو نبود و به خوبی به توقعات کاربران پاسخ نمی‌داد. به همین دلیل نسخه‌های متعددی از آن روانه بازار شد که هر کدام سرعت و نرخ انتقال بهتری نسبت به مدل پیشین خود داشتند. در ادامه شما را با نسخه‌های HDMI از قدیمی‌ترین تا جدیدترین نسخه که HDMI 2.1 نام دارد، بیشتر آشنا می‌کنیم.
نسخه‌های HDMI
HDMI 1.0 : برای انتقال داده‌های صوتی و تصویری از یک تک کابل استفاده می‌کند و دارای پهنای باند 4.95 گیگابیت بر ثانیه برای انتقال است.
HDMI 1.1 : همانند نسخه‌ی قبل عمل می‌کند اما با این تفاوت که پشتیبانی از DVD-Audio را نیز فراهم می‌کند.
HDMI 1.2 : نوع خاصی از سی دی‌ها با نام Super Audio شناخته می‌شوند که دارای کانال‌هایی برای انتقال داده‌های صوتی و تصویری هستند. در نسخه‌ی HDMI 1.2 به این کانال‌ها 8 کانال اضافه شد تا به جای انتقال قالب‌هایی از پیش تعیین شده بتوان نرخ تازه سازی و وضوح بالاتری را از طرق این کابل به تلویزیون یا هر وسیله‌ی دیگری انتقال داد.
HDMI 1.3 : نسخه‌ای بالاتر از HDMI 1.2 است که با فاصله‌ی زمانی یک سال رونمایی شد. این نسخه پهنای باند بالاتر معادل 10.2 گیگابیت بر ثانیه را ارائه می‌دهد تا وضوح بهتر و رنگ‌هایی باکیفیت‌تر از تصاویر را انتقال دهد.
HDMI 1.4 : سه سال پس از معرفی نسخه‌ی HDMI 1.3 نسخه‌ی بالاتر با نام HDMI 1.4 روانه بازار شد. با این میزان تأخیر، توقعات کاربران از این کابل کاربردی بالا رفته بود و منتظر یک پدید‌ی جدید بودند. البته با معرفی این نسخه‌ی جدید پیشرفت فوق العاده‌ی این کابل قابل مشاهده بود. کابل HDMI 1.4 یک کانال دیگر به ارتباطات کابل HDMI اضافه کرده و امکان ارتباط دو طرفه را توسط این کابل فراهم می‌کند.
البته دستگاه‌هایی که از کابل HDMI پشتیبانی می‌کردند نیز باید امکان پشتیبانی از ورژن جدید را دارا می‌بودند که خوشبختانه به سرعت این پشتیبانی در دستگاه‌های کاربردی همچون لپ تاپ‌ها و تلویزیون‌ها فراهم شد. کابل HDMI 1.4 علاوه بر امکان انتقال داده‌ها در پهنای باند 10.2 گیگابیت بر ثانیه می‌توانستند داده‌های صوتی و تصویری را توسط کانال جدید ایجاد شده در پهنای باند 100 مگابیت بر ثانیه ارسال و دریافت کنند.
با وجود این میزان پهنای باند می‌توان گفت سرعت انتقال در HDMI 1.4 فوق العاده است. نسخ‌ی HDMI 1.4 در طول چندین سال 2 بار به روز رسانی شد تا امکانات بهتری را برای استفاده‌ی کاربران فراهم کند.
HDMI 2.0
درست در زمانی که کاربران تصور می‌کردند HDMI 1.4 بهترین نسخه از HDMI است و امکان ندارد بتوان نسخه‌ای بهتر از آن را دریافت کرد؛ نسخه‌ی HDMI 2.0 روانه بازار شد. این نسخه در سال 2013 و با فاصله‌ی زمانی 4 سال از نسخه‌ی قبلی عرضه شد.
HDMI 2.0 قادر به انتقال داده‌ها در سرعت 18 گیگابیت در ثانیه می‌باشد و پهنای باند آن نسبت به HDMI 1.4 بسیار افزایش یافته است. همچنین قادر به انتقال داده‌های تصویری در کیفیت 4K می‌باشد. در واقع در سال 2013 تنها چند صفحه نمایش محدود با کیفیت 4K وجود داشت و با هزینه‌ی هنگفتی که باید بابت آن پرداخت می‌شد مردم عادی امکان تهیه‌ی آن را نداشتند. به همین دلیل اغلب مردم این نسخه را بیهوده و بلااستفاده می‌دانستند.
البته سازندگان این نسخه با صراحت به این مسئله اشاره کردند که HDMI 2.0 برای استفاده در دستگاه‌هایی که در آینده ساخته می‌شوند و زمانی که صفحه نمایش‌ها و محتوای 4K با قیمت مناسب در اختیار عموم مردم قرار گیرد عرضه شده است و در این دوران هیچ استفاده‌ای از آن نخواهد شد(سال 2013).
آن‌ها همچنین متذکر شدند که کابل‌های جدید HDMI 2.0 قادر به انتقال محتوای FULL HD و حتی 4K در سرعت 60 فریم بر ثانیه هستند. هم اکنون استفاده از نسخه‌ی HDMI 2.0 به دلیل فراگیر شدن تلویزیون‌های 4K بسیار رواج پیدا کرده است.
HDMI 2.1 چیست؟
و بلأخره به مبحث شیرین و اصلی این مقاله می‌رسیم؛ HDMI 2.1 چیست؟ و چه طور در این مدت زمان کوتاه با استقبال کم نظیر کاربران مواجه شده است؟
بسیاری از افراد HDMI 2.1 را تحولی بی‌نظیر در عرصه‌ی تکنولوژی می‌دانند. در حال حاضر که این جانب در سال 2021 میلادی در حال نوشتن این مطلب هستم HDMI 2.1 بالاترین نسخه از HDMI تاکنون است. نسخه‌ی HDMI 2.1 تمام ویژگی‌های HDMI 2.0 را دارد و به علاوه دستخوش تغییرات بسیار عظیمی شده است.
HDMI 2.1 سرعت و کیفیت انتقال بالاتری ارائه می‌دهد. این نسخه قادر به انتقال محتوا در کیفیت 4K با نرخ نوسازی 120 هرتز است. علاوه بر این می‌تواند محتوای 8K را نیز در نرخ نوسازی 120 هرتز منتقل کند. پهنای باند قابل انتقال در کابل HDMI 2.1 به 48 گیگابیت بر ثانیه رسیده است. این مقادیر به قدری فوق العاده هستند که زبان از بیان آن قاصر می‌شود.
HDMI 2.1 در کابل‌های جدیدی که با نام Ultra High Speed شناخته می‌شوند عرضه می‌شود. بی‌شک سرعت فوق العاده‌ی این نسخه از HDMI در ساختار کابل‌های قدیمی نمی‌گنجد. البته گفته می‌شود کابل‌های قدیمی نیز قادر به پشتیبانی از این فرمت جدید خواهند بود؛ اما پهنای باند آن‌ها 48 گیگابیت بر ثانیه نخواهد بود و تنها از پهنای باند قدیمی خود پشتیبانی خواهند کرد.
ویژگی‌های بارز HDMI 2.1
- حداکثر فرمت قابل پشتیبانی در HDMI 2.1 برابر با انتقال کیفیت 10K در نرخ نوسازی 120 هرتز است. پس می‌توان گفت برای نسل آینده‌ی HDMI که احتمال می‌رود امکان انتقال داده‌های 10K را داشته باشند نیز مناسب خواهد بود.
- امکان انتقال محتوای HDR در فرمت HDMI 2.1 به صورت فریم به فریم وجود دارد و محتوای HDR بدون افت کیفیت انتقال خواهد یافت. علاوه بر این HDR 10+ نیز توسط این نسخه از HDMI قابلیت پشتیبانی را دارد.
- امکان انتقال محتواهای 4K و 8K را در نرخ نوسازی 120 هرتز دارد.
- از کانال صوتی پیشرفته eARC در فرمت‌های صوتی دالبی اتموس و DTS: X پشتیبانی می‌کند. به این ترتیب از بالاترین کیفیت صدا در HDMI 2.1 پشتیبانی می‌شود و سازگاری کامل با انواع دستگاه‌های صوتی را تضمین می‌کند.
- ارتقای پهنای باند کابل به 48 گیگابیت بر ثانیه که سرعت انتقال داده‌ها را به طرز چشمگیری افزایش می‌دهد.
- فرمت HDMI 2.1 با تمام نسخه‌های قبلی خود سازگاری دارد و از آن‌ها پشتیبانی می‌کند.
- امکان انتقال داده‌های 4K ،8K و حتی 10K در نرخ نوسازی متغیر از جمله 60 هرتز تا 120 هرتز
- به دلیل افزایش پهنای باند، افزایش سرعت و پشتیبانی از حداکثر نرخ نوسازی 120 هرتز بهترین موقعیت برای استفاده کنسول‌های بازی است.
HDMI 2.1 چیست؟ و چرا مورد استقبال گیمرها قرار گرفته است؟
HDMI 2.1 بنا به دلایلی که در بالا ذکر شد یکی از بهترین تکنولوژی‌های حال حاضر محسوب می‌شود. امروزه با وجود کنسول‌های بازی جدید و قدرتمند، عر صه ی گیمینگ با پیشرفت چشمگیری رو به رو شده و روز به روز برعلاقه مندان به بازی‌های ویدیویی افزوده می‌شود. چند اصل مهم در بازی برای گیمرها وجود دارد : سرعت عالی، عدم وقفه و تاری و بهترین کیفیت صدا و تصویر در هنگام بازی.
کیفیت تصویر با HDMI 2.1
همانطور که اشاره شد HDMI 2.1 امکان انتقال محتوای 4K و 8K را دارد. طبیعتاً گیمرها به دنبال بهترین کیفیت تصویر در بازی‌های ویدیویی خود هستند. با یک مثال اهمیت HDMI 2.1 در این زمینه را برایتان شرح می‌دهم. فرض کنید شما دارای کنسول بازی PS5 هستید و یک تلویزیون با کیفیت 4K یا 8K دارید. تلویزیون شما همچنین از نرخ نوسازی 120 هرتز پشتیبانی می‌کند. با این اوصاف تنها کابل HDMI 2.1 است که می‌تواند محتوای کنسول PS5 را به تلویزیونی با این مشخصات منتقل کند.
زمان پاسخ دهی
پهنای باند HDMI 2.1 به 48 گیگابیت بر ثانیه ارتقاء یافته است. این میزان پهنای باند به زمان پاسخ دهی کمتر در کنسول‌های بازی و تلویزیون‌ها کمک می‌کند. زمان پاسخ دهی کمتر به افزایش سرعت انتقال در محتوای صوتی و تصویری می‌انجامد. در نتیجه هنگام بازی هیچ گونه تاری و گیر کردن صحنه‌ها اتفاق نمی‌افتد.
تأخیر در ورودی
تأخیر در ورودی به مدت زمانی که طول می‌کشد محتوای دستگاه‌های ورودی که به یک تلویزیون متصل می‌شوند در صفحه نمایش تلویزیون به نمایش گذاشته شوند گفته می‌شود. در واقع هرچه تأخیر در ورودی یک تلویزیون کمتر باشد محتوای کنسول‌های بازی سریع‌تر به تلویزیون منتقل شود. البته کابل HDMI 2.1 در این مورد نیز بی‌تأثیر نخواهد بود. چراکه با سرعت بی‌نظیر محتوای کنسول‌های بازی و صفحه نمایش را ارسال و دریافت می‌کند.
قابلیت VRR(نرخ نوسازی متغیر)
یکی دیگر از عواملی که در مطلب HDMI 2.1 چیست؟ این فرمت را به گزینه‌ای ایده آل برای گیمینگ تبدیل کرده امکاناتی است که این نسخه از HDMI ارائه می‌دهد. VRR که مخفف Variable Refresh Rate است ارتباط مستقیمی با نرخ نوسازی دارد. این قابلیت که با نام نرخ نوسازی متغیر شناخته می‌شود باعث کاهش و از بین رفتن فاصله‌ی بین فریم‌های تصویر می‌شود. در نتیجه میان فریم‌های تصویر بازی هیچ وقفه‌ای ایجاد نمی‌شود. به طور کلی VRR در HDMI 2.1 پشتیبانی می‌شود و کنسول‌های بازی را قادر می‌سازد تصویر را بدون مکث و با بیشترین سرعت به تلویزیون منتقل کند.
قابلیت ALLM (Auto Low Latency Mode)
در HDMI 2.1 قابلیت بی‌نظیر ALLM پشتیبانی می‌شود. در تلویزیون‌های جدید 2 نوع تأخیر در ورودی وجود دارد. تأخیر در ورودی اول در حالت نرمال و معمولی تلویزیون می‌باشد و تأخیر در ورودی نوع دوم به حالت بازی معروف است. تأخیر در ورودی در حالت بازی تا حد بسیار زیادی کاهش می‌یابد.
در تلویزیون زمانی که به یک کنسول بازی متصل می‌شوید باید به طور دستی این حالت را تغییر دهید. اما به لطف HDMI 2.1 تلویزیون‌هایی که از این نسخه پشتیبانی می‌کنند نیازی به تغییر دستی تأخیر در ورودی ندارد و با اتصال به کنسول‌های بازی به صورت خودکار حالت تأخیر در ورودی به گیمینگ تبدیل می‌شود.
جمع بندی کلی در مورد HDMI 2.1
به طور کلی شما برای استفاده از این فرمت فوق العاده به 2 مورد اصلی نیاز دارید :
1. داشتن یک تلویزیون با قابلیت پشتیبانی از HDMI 2.1
2. داشتن یک کنسول بازی یا دستگاه خارجی با قابلیت پشتیبانی از HDMI 2.1 (در حال حاضر تنها کنسول‌های بازی PS5 و Xbox Series X از فرمت HDMI 2.1 پشتیبانی می‌کنند.)
همچنین کارت گرافیکی NVIDIA RTX 3080 نیز از این نسخه پشتیبانی می‌کند. علاوه بر این تلویزیون‌هایی که از این فرمت پشتیبانی می‌کنند در لیست زیر برایتان گنجانده شده است. هم چنین برای مراجعه به مطلب معرفی تلویزیون های دارای HDMI 2.1 اینجا کلیک کنید.
هم اکنون که در اوایل سال 2021 میلادی مطلب HDMI 2.1 چیست؟ را نوشته‌ایم برندهای معتبری همچون ال جی، سونی و سامسونگ از عرضه تلویزیون‌هایی که از HDMI 2.1 به طور گسترده‌تر پشتیبانی می‌کنند، خبر داده‌اند. به نظر می‌رسد این تکنولوژی بی‌نظیر به زودی به اوج محبوبیت خود خواهد رسید.
| نام محصول | HDMI 2.1 |
|---|---|
| ال جی CX | ✔ |
| ال جی BX | ✔ |
| ال جی GX | ✔ |
| ال جی C9 | ✔ |
| ال جی E9 | ✔ |
| ال جی B9 | ✔ |
| ال جی SM9500 | ✔ |
| ال جی SM9000 | ✔ |
| ال جی NANO85 | ✔ |
| ال جی NANO90 | ✔ |
| ال جی NANO99 | ✔ |
| سونی X9000H | ✔ |
| سامسونگ Q70T | ✔ |
| سامسونگ Q80T | ✔ |
| سامسونگ Q90T | ✔ |
| ال جی UN8500 | ✔ |
